16 Ekim 2018 Salı

Fince Dil Bilgisi 2. Ders - Ek Fiil ve Kişi Çekimleri

Suomen Mestari 1 kitabının birinci ünitesinin (Kappale 1) dil bilgisi (kielioppi) kısmının ikinci dersidir

1. Kısım


Türkçe'de cümlenin eksik olmaması için bir yükleme sahip olması gerekir. Yüklem bir fiil olabileceği gibi bir isim de olabilir. Örneğin "Ben bir öğrenciyim." bu cümlede yüklem "öğrenciyim" ve bu bir isim cümlesidir. "Öğrenci" kelimesine gelen "-yim" eki bu kelimenin yüklem olmasını, bir yargı bildirmesini sağlamıştır.

İngilizce'deki "to be" fiili de Türkçe'deki ek fiile denk gelmektedir. Fiil olmayan kelimelerle cümle kurulabilmesini sağlar. Örneğin "I am a student." cümlesinde iş, kılış, hareket yoktur çünkü bir isim cümlesidir. Öğrenci olduğunu belirten kısım "to be" fiilinin çekimlenmiş hali olan "am" kelimesidir.

Ek fiil görevini Fince'de "olla" fiili (verbi) yerine getirir. Herhangi bir isim, zarf, sıfat ile anlamlı bir cümle kurulabilmesini sağlar.




2. Kısım


Fince de Türkçe gibi sondan eklemeli bir dildir. Fiillerin kişilere göre çekimi de fiillerin sonuna getirilen eklerin değiştirilmesiyle olur. Örneğin "Öğrenciyim." "Öğrencisin." cümlelerinde "öğrenci gövde olarak aynıdır ancak sonrasında gelen "-(y)im" ve "-sin" kişi ekleri ile cümlelerin öznelerinin değişmesini sağlamıştır.

İngilizce'de ise aynı anlam değişikliğini sağlayabilmek için doğrudan kelime değişikliği yapılması gerekiyor. Örneğin "You are students." ve "We are students." cümleleri arasındaki fark gibi. Halbuki aynı anlam farkı Türkçe'de "Öğrencisiniz." ve "Öğrenciyiz." cümlelerindeki "-siniz" ve "-iz" eklerini değiştirerek sağlanmıştır.

Fince'de fiillere gelen kişi ekleri belirlidir. Aşağıdaki listede kırmızı ile gösterilmiş harfler fiilin gövdesine eklenerek fiillerde kişi çekimini sağlar.

Yukarıdaki örneklerde kırmızı renkli kelimeler özne, mavi renkli kelimeler isim, yeşil renkli kelime veya ekler de isimden cümle yapmamızı sağlayan "olla" fiili ve ek fiillerdir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder